Portsmouthun Armasinda Kİ Ay-yildiz

[ferman78]

PORTSMOUTH (GOSPORT)

Gosport'un karşısında yer alan Portsmouth kentinin sembolü olması ve günümüzde de bu özelliğini sürdürmesidir. Evet, bu kent ay-yıldız sembolünü benimsemiştir. Bu, tabii ki, oraya gelen iki gemi nedeniyle olmamıştır.

Dilbilimciler kentin adının Eski İngilizce'de “kaz” anlamına gelen gosa ve kökeni Latin olan, “liman” anlamındaki portus kelimelerinden türetildiğini iddia etmektedirler. Ancak kentin, günümüzde de halk arasında yaygın olan diğer bir adı da "Turk Town" yani "Türk Kasabası"dır.
Gosport doğumlu halk ozanı Cyril Towney'e göre Gosportlular kendilerini her zaman Türk olarak tanımlamışlardır. Towney ile bu konuda görüşmüş olan folklor uzmanı J. E. Mann bir Gosportlu olarak kendisinin de anımsayabildiği en erken yaştan bu yana bu gizemli bağlantıyı bildiğini, ancak yerel yazılı kaynaklardan hiç birinde bu ada rastlanmadığını belirtmektedir.

Mann'ın bu konuya ilişkin bulduğu tek belge imzasız bir elyazmasıdır. Bu belgede Gosport'un Türklerle olan ilişkisinin Haçlı Seferlerine dayandığı, İngilizlerin Anadolu'dan beraberlerinde getirdikleri savaş esirlerinden dolayı, kente bu takma adın verildiği belirtilmektedir. Bu ad halen halk arasında kullanılmaktadır.

Bölgede Türkler ile ilgili diğer bir ad da “HMS Sultan” dır. Halen bir yer adı olan ve burada bulunan bir Kraliyet Donanması okuluna adını veren HMS (Her Majesty' s Ship: Majestelerinin gemisi) Sultan, aslında bir geminin adıdır. Adı daha önce “Triumph” olan geminin adı, 1870 yılında Sultan Abdülaziz' in İngiltere' yi ziyareti nedeniyle “Sultan” olarak değiştirilmiştir.

Bölgedeki Türk izlerinin tümü denizcilik ile sınırlı değildir. Örneğin Fort Nelson Kalesi'nde yer alan Kraliyet Silah Müzesi'nin koleksiyonunun en değerli parçalarından biri de 1464 tarihli bir Türk topudur. 19. yüzyılda Çanakkale Boğazı'nda koruma amaçlı olarak kullanılmakta olan bu tarihî top 1868' de General Sir John Lafroy'un girişimi üzerine Osmanlı Devleti tarafından İngiltere'ye hediye edilmiştir.

İngiltere'de Gosport ve Portsmouth' un içinde yer aldığı Hampshire Bölgesi Londra ile bağlantılı önemli limanlara sahip olduğundan, araştırmalar derinleştikçe buradan Osmanlı-Büyük Britanya ilişkilerinin tarihine yeni boyutlar getirebilecek daha pek çok belge, eser ve anı gün ışığına çıkabilecektir.




Portsmouth şehir arması


Portsmouth Klup logosu

[ferman78]

Forumdan Gunnart arkadaşın da uyarısıyla bu arma ve logoyla ilgili araştırma yaptım,renklerinin sarı-lacivert olmasıda daha da ilginç...bundan sonra Portsmouth kardeş klubumuzdur diyebiliriz

[ferman78]

Uzayan savaşlar, yanlış verilen kararlar, kaybolan topraklar… İstanbul' un kafasındaki, her konuda üstün olunduğu düşüncesinin yerini dünyayı takip etmesi gerekliliğinin alması, yapılan yeniliklerin işlerlikten uzaklığı ve taban tarafından benimsenmemesi, isyanlar, kaos…

Evet, Osmanlı Devleti’nin gerileme dönemi için bu tanımlamalar elbette yeterli olmayacaktır, sadece bunların doğruluğu bile dönemin hangi zorluklarla geçirildiğini anlamak için bize yardımcı olabilir.

Geri kalmışlığı batıya ayak uyduramamak olarak gören idareciler, imparatorluğu düştüğü vaziyetten kurtarmak için önceleri Avrupa'da elçilikler açtı, öğrenciler gönderdi. Aradaki açığın tüm çabalara rağmen gün geçtikçe artması, özellikle orduda, yabancı heyetlerin danışmanlık yapmasını ve eğitim vermesini gündeme getirdi.

Yabancı heyetler her alana girmişlerdi. Bahriyedeki yenileşme hareketleri daha çok İngilizler tarafından yürütülmekteydi. Bu amaçla bir çok gemimiz İngiltere'ye gönderildi, birçoğu da gelen heyetler aracılığıyla kendi karasularımızda eğitim gördü. Ama maalesef İngiltere'ye giden leventlerimizden dönemeyenler oldu. İşte, onlar halen Portsmouth'ta yatan deniz şehitlerimizdir.

Portsmouth'u birçoğumuz belki de ilk kez duymuştur ya da futbol ile ilgilenenler İngiltere Premier Ligi'nden buranın bir şehir olduğunu anlayacaklardır. Oysa ki Portsmouth ile Türkiye arasında bilmediğimiz bir bağ var: Vatan topraklarından çok uzaklarda yatan aziz bahriye şehitlerimiz...

“İngiliz usulü top talimi” ve “seyr-i sefain” eğitimleri görmek üzere İstanbul'dan avara eden MİRAT-I ZAFER ve SİRAG-I BAHRİ BİRİK isimli iki firkateyn Ekim 1850'de Portsmouth/İngiltere Deniz Askeri Üssü'ne intikal etmiştir.

Dönemin İngiliz gazeteleri Türk gemileri ve bunlarda bulunan subay ve deniz erlerinin Portsmouth'a çıktıklarında nasıl ilgi odağı olduklarını tüm ayrıntıları ile yansıtmaktadır:

“Portsmouth Limanı'nda bulunan iki Türk firkateyninin subayları geçen hafta Sir Godfrey Webster' in rehberliğinde, Portsmouth Tersanesi ve Clarence Kızakhanesi' nin hemen tüm bölümlerini ziyaret etmiş bulunmaktadırlar.”


“Kaptan'ın haricinde tümünün üniformaları İngilizlerden kopya edilmiştir ve koyu lacivert setre, mavi pantolon, kemer ve kılıçtan oluşmaktadır. Bunların deniz erleri de sık sık karaya çıkmışlardır.”“Tümü de mavi pantolon ve kahverengi ceketten oluşan üniformaları, yine kısmen İngiliz modasına uygun giyinmiş olup, bu onları asıl özgün “pitoresk” görünümlerinden yoksun bırakmaktadır. Bunların karada hatırı sayılır miktarda para harcadıkları gözlemlenmiştir.”

Bu yazıların çıkmış olduğu gazetenin bir Londra gazetesi olması, Türk gemilerinin bölgede nasıl bir ilgi odağı oluşturmuş olduklarının göstergesidir.

Ancak belli ki Tanzimat sonrası yeni giyim anlayış, levent giysileri giymiş Türk denizcileri görme beklentisi içinde kıyıya doluşmuş olan İngilizleri düş kırıklığına uğratmıştır.


Yazının devamında, Türklerin erzak alışverişi yaptıkları, gemileri ziyaret etmek isteyen İngilizlere çok nazik davrandıkları, ancak cuma ve cumartesi günlerini dinî inançları nedeniyle ibadete ayırdıkları ve bu günlerde ziyaretçi kabul etmedikleri belirtilmektedir.


Coşkuyla karşılanan leventlerimizin eğitimleri başarıyla devam etmektedir. Fakat Portsmouth ve karşı kıyıdaki (Gosport) sağlık koşullarının dikkate alınmaması (yeterince önlem alınmaması) firkateyn mürettebatlarına pahalıya mâl olacaktır. 1849 yazında görülen kolera salgınında bölgede bini aşkın kişi hayatını kaybetmiştir. Kanalizasyon sisteminden yoksun, tersane işçilerinin üst üste yığılarak yaşadığı sağlıksız mahallelerde, altyapı çalışmaları ancak 1854' ten sonra başlatılabilmiştir.

Kolera salgının 1850 yılında Gosport'a sıçraması bu tarihlerde bölgede bulunan denizcilerimize acı kayıplar yaşatacaktır. Gosport'ta, 1745'ten 1996'ya kadar İngiliz Kraliyet Donanması adına hizmet veren, Haslar Hastanesi, kabristanının bir bölümünü Türk şehitliğine ayırmıştır.

Günümüze kalan mezar taşları olayın şahitleri niteliğindedir. Taşların tümü 1850-1851 yıllarına aittir, çoğunluğu ise 1851 tarihlidir. Örneğin Sirag-i Bahri Komutanı Süvari Mehmet Kaptan'ın taşı 20 Mart 1851, Mirat-ı Zafer'den Bölük Emini Süleyman'ın taşı 27 Nisan 1851 tarihlerini taşımaktadır. 1850 tarihli üç taşın dışında, şehitlikteki diğer taşlardaki tarihler de 1851 yılının Ocak ile Mayıs ayları arasındadır. Aynı yılın içinde, beş aylık bir zaman diliminde, 22 Türk denizcisinin birden vefat etmiş olması salgın hastalığın boyutlarını göstermektedir.





Tüm bu bilgiler dönemin Türk kaynaklarınca da doğrulanmaktadır. Örneğin Mirat-ı Zafer'in komutanı Mustafa Bey on altı sayfalık raporunda askerlere “İngiliz usulü top talimi” öğretildiğini, Portsmouth'da 6,5 ay kaldıklarını, bazılarının hastalanıp vefat ettiğini ve hastane yakınında, Türklere tahsis edilmiş bir arsaya defnedildiklerini anlatmaktadır.

Bu iki geminin Türkiye-İngiltere arası güzergâhı, yukarıda sözü geçen raporda tanımlanmış, Portsmouth'daki yerel bir gazete de bu konuda okurlarını aydınlatmıştır. Gazetenin 19 Ekim 1850 tarihli sayısında gemilerin, 28 Eylülde Cebel-i Tarık' a ulaştıklar, burada 3 Ekim' e kadar uygun bir rüzgâr bekledikleri ve ancak ondan sonra yola çıkabildikleri belirtilmektedir.

Şehitliğin ilk yeri bugün bulunduğu yer değildir. Daha önce hastane arazisinin güney batı bölgesi içinde yer alan Bahriye Mezarlığı'nın bir bölümü, işe yeni başlayan cerrahlara hastanenin tarihçesi ile ilgili bilgi vermek üzere hazırlanmış 1906 tarihli bir belgeye göre, hastanenin 'Zymotic Hospital' binasının yapımı dolayısıyla, 1902'de Alver Gölü kıyısındaki Caylhall Naval Cemetery-Caylhall Deniz Askeri Mezarlığı'na taşınmıştır.

1985'te Genelkurmay Başkanlığı tarafından başlatılan bir çalışma sonucunda restorasyonu yapılan Şehitlik, Türk Deniz Şehitleri Günü olan 4 Nisan 1993'te törenle açılmıştır.

Özgün taşların çoğu bu dönemde yenilenmiş olmalıdır. Şehitlikte halen üç adet özgün mezar taşı bulunmaktadır. Bunlardan biri “kullu nefsun zâikatul mevt” ibaresi ile başlayıp şehitlikte yatan tüm “asakir-i İslam' dan merhumin' in ruhları için el Fatiha” ile her iki gemi mürettebatından, bu şehitlikte yatanların tümüne birden ithaf edilmiştir.

Burada ilginç olan diğer bir nokta ise bu taşın üzerinde yer alan ay yıldızın bir yandan Türk-Osmanlı geleneğini çağrıştırırken aynı zamanda Gosport'un karşısında yer alan Portsmouth kentinin sembolü olması ve günümüzde de bu özelliğini sürdürmesidir. Evet, bu kent ay-yıldız sembolünü benimsemiştir. Bu, tabii ki, oraya gelen iki gemi nedeniyle olmamıştır.

Dilbilimciler kentin adının Eski İngilizce'de “kaz” anlamına gelen gosa ve kökeni Latin olan, “liman” anlamındaki portus kelimelerinden türetildiğini iddia etmektedirler. Ancak kentin, günümüzde de halk arasında yaygın olan diğer bir adı da "Turk Town" yani "Türk Kasabası"dır.
Gosport doğumlu halk ozanı Cyril Towney'e göre Gosportlular kendilerini her zaman Türk olarak tanımlamışlardır. Towney ile bu konuda görüşmüş olan folklor uzmanı J. E. Mann bir Gosportlu olarak kendisinin de anımsayabildiği en erken yaştan bu yana bu gizemli bağlantıyı bildiğini, ancak yerel yazılı kaynaklardan hiç birinde bu ada rastlanmadığını belirtmektedir.

Mann'ın bu konuya ilişkin bulduğu tek belge imzasız bir elyazmasıdır. Bu belgede Gosport'un Türklerle olan ilişkisinin Haçlı Seferlerine dayandığı, İngilizlerin Anadolu'dan beraberlerinde getirdikleri savaş esirlerinden dolayı, kente bu takma adın verildiği belirtilmektedir. Bu ad halen halk arasında kullanılmaktadır.

Bölgede Türkler ile ilgili diğer bir ad da “HMS Sultan” dır. Halen bir yer adı olan ve burada bulunan bir Kraliyet Donanması okuluna adını veren HMS (Her Majesty' s Ship: Majestelerinin gemisi) Sultan, aslında bir geminin adıdır. Adı daha önce “Triumph” olan geminin adı, 1870 yılında Sultan Abdülaziz' in İngiltere' yi ziyareti nedeniyle “Sultan” olarak değiştirilmiştir.

Bölgedeki Türk izlerinin tümü denizcilik ile sınırlı değildir. Örneğin Fort Nelson Kalesi'nde yer alan Kraliyet Silah Müzesi'nin koleksiyonunun en değerli parçalarından biri de 1464 tarihli bir Türk topudur. 19. yüzyılda Çanakkale Boğazı'nda koruma amaçlı olarak kullanılmakta olan bu tarihî top 1868' de General Sir John Lafroy'un girişimi üzerine Osmanlı Devleti tarafından İngiltere'ye hediye edilmiştir.

İngiltere'de Gosport ve Portsmouth' un içinde yer aldığı Hampshire Bölgesi Londra ile bağlantılı önemli limanlara sahip olduğundan, araştırmalar derinleştikçe buradan Osmanlı-Büyük Britanya ilişkilerinin tarihine yeni boyutlar getirebilecek daha pek çok belge, eser ve anı gün ışığına çıkabilecektir.



Kaynaklar
1)W. Tait MB, A History of Haslar Hospital. Haslar Kraliyet Hastahanesi, 1906 Tarihli Belge, s. 39.
2)Gosport'ta Osmanlı İzleri, Dr. Zeynep Aygen
Portsmouth Üniversitesi Öğretim Üyesi
3)The Illustrated London News, 14 Aralık 1850, s. 455.
4)The Illustrated London News, 3 Mayıs 1851, s. 345.
5)http://www.mygosport.org/info_pages_...ar_cemetry.htm.
6)Haluk Y. Şehsuvaroğlu, Deniz Tarihimize Ait
Makaleler, TC Genelkurmay Başkanlığı, Deniz
Kuvvetleri Komutanlığı, İstanbul 1965, s. 301.

[G-FORCE]

Forumdan Gunnart arkadaşın da uyarısıyla bu arma ve logoyla ilgili araştırma yaptım,renklerinin sarı-lacivert olmasıda daha da ilginç...bundan sonra Portsmouth kardeş klubumuzdur diyebiliriz

yaw güldürdün beni yine Allahta seni güldürsün :ehehe:

önünüze geleni kardeş kulüp yapıyonuz helal valla alpella,kasımpaşa,Besiana vs den sonra birde portsmouth eksikti :muhaha:

aşiretmisiniz nesiniz :muhaha:

[ferman78]

yaw güldürdün beni yine Allahta seni güldürsün :ehehe:

önünüze geleni kardeş kulüp yapıyonuz helal valla alpella,kasımpaşa,Besiana vs den sonra birde portsmouth eksikti :muhaha:

aşiretmisiniz nesiniz :muhaha:

konu kardeş klub mevzuu değil :muhaha:
adamların logosunda ki ay-yıldız ve sarı lacivert renkler

[Gunnart]

Logodaki " Heavans light our guide " yazisida guzel olmus.

[ferman78]

kardeş takımımız portsmouth ile ilgili sezon bilgileri için linke bakabilirsiniz...

http://www.futbolmerkezi.com/turkce/...kim.asp?id=274