Tarihte Bugün Atatürk

[collo1]

8 Mart 1915
7 Mart'ı 8 Mart'a bağlayan gece Nusrat mayın gemisi Yüzbaşı Tophaneli Hakkı Bey ve Müstahkem Mevkii Mayın Grup Komutanı Yüzbaşı Hafız Nazmi (Akpınar) Bey komutasında düşman gemilerinin projektörlerine aldırmadan Anadolu yakasındaki Akyarlar'a mayınlarını bıraktı.


8 Mart 1928
Atatürk'ün, ''Le Matin'' gazetesi muhabirine Türk demokrasisi hakkında demeci: ''...Türk demokrasisi Fransız ihtilâlinin açtığı yolu izlemiş, lâkin kendisine has ayırıcı özellikle gelişmiştir. Her ne kadar milletlerin ve demokrasilerin işbirliği yapmaları lâzım ve mümkünse de, işbirliği ancak bir tek amaca, yani barışa yönelik ise mümkün ve yararlı olur.''

[collo1]

9 Mart 1919
Aralarında Sait Halim Paşa, Fethi Bey (Okyar), Halil Bey (Menteşe), şeyhülislâm Musa Kazım Efendi'nin bulunduğu bazı İttihatçılar tutuklandı.


9 Mart 1920
Atatürk'ün, Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti'ne yazısı: ''Anadolu kadınlarının vatan hizmetlerine iştiraklarının devam etmekte olduğunu görmekle pek ziyade duygulandık. Özel takdirlerimizi ve teşekkürlerimizi sunar, kıymetli çalışmalarınızda başarı kazanmanıza dualar ederek hürmetlerimizi takdim ederiz.''


9 Mart 1921
Londra Konferansı'nda Türk ve Yunan delegasyonunun bulunmadığı toplantıda Yunanistan askeri harekâtına izin verildi.

[collo1]

10 Mart 1916
Atatürk'ün komuta ettiği 16. Kolordu'nun karargâhının -Başkomutanlık Vekâleti'nce- Diyarbakır'a nakledilme kararı ve Atatürk'ün doğu cephesinde aynı isimle kurulan bir kolorduya komutan atanması


10 Mart 1920
Londra'da biraraya gelen İtilaf Devletlerinin dışişleri bakanları İstanbul'un geçici olarak işgal edilmesine karar verdi.


10 Mart 1931
Recep Bey (Peker) Cumhuriyet Halk Fırkası genel sekreterliğine
getirildi.

[collo1]

11 Mart 1905
Atatürk'ün, Şam'da staj yapmakta olduğu süvari alayıyla beraber Dürzî harekâtını bastırmak üzere Havran'a gidişi (Atatürk burada 4 ay kalarak tekrar Şam'a dönmüştür.


11 Mart 1914
Atatürk'e, Fransız hükümeti tarafından Şövalye Rütbesi'nden ''Legion d'honneur'' nişanı verilmesi


11 Mart 1917
Irak cephesinde İngiliz birliklerinin, Bağdat'ı ele geçirmeleri.


11 Mart 1921
Batum Doğu Cephesi'ne bağlı milli kuvvetler tarafından geri alındı.


11 Mart 1922
Atatürk'ün, sabah Aziziye'den hareketle saat 11.00'de 3. Tümen'i teftişi ve subaylara kısa söylevi: ''...Bugünkü Türkiye ordusu, eski ordulardan faziletçe daha yüksektir. ...Muvaffak olacaksınız. Geleceğin ilk şerefli subayları olacaksınız!''


11 Mart 1922
Cemal Paşa'nın, Paris'ten Atatürk'e mektubu: ''...Bütün dışardaki girişimlerimde Ankara'dan ilham almayı ve her teşkilâtımı Ankara'ya bağlamayı öteden beri meslek edindiğim gibi gelecekte de ruhen ve cismen Ankara'ya bağlı olarak çalışacağımı bildiririm.''

[collo1]

12 Mart 1912
Türk Hava Kuvvetleri'nin kuruluşu.

12 Mart 1918
Erzurum'un Kurtuluşu.

12 Mart 1920
Mustafa Kemal, İstanbul'un işgal edileceği yolunda alınan haberlere karşılık tutuklanmalar olabileceğini, buna direnilmesini, mebusların Ankara'ya gelmesini istedi.

12 Mart 1921
Londra Konferansı'nın sona erişi ve İtilaf Devletleri'nin barış önerisi. Londra Konferansı sonuçsuz kalarak dağıldı.

12 Mart 1922
İstiklal Marşı'nın TBMM'de kabulü.

12 Mart 1931
Atatürk'ün, Paris'te kurulan ''Hitit Cemiyeti''nin Fahrî Başkanlığı'nı kabul etmesi.

12 Mart 1933
Atatürk'ün, Erzurum'un kurtuluş günü nedeniyle İstanbul Halkevi'nde toplantı düzenleyen Erzurumlu gençlerin saygı ve bağlılık telgrafına cevabı: ''Erzurum'un kurtuluşunun yıldönümünü ben de sizinle beraber kutlar, saygıdeğer halka hakkımda gösterdikleri sevgiden dolayı teşekkür ederim.''

[collo1]

13 Mart 1899
Atatürk'ün Kara Harp Okulu'na öğrenci olarak girişi (13 Mart 1899). Mustafa Kemal'in Harbiye'ye adımını attığı ilk gün.


13 Mart 1915
Atatürk'ün, 19. Tümen birliklerine yazısı: ''ilk fırsat çıktığında, bütün subay arkadaşlarımın en büyük taltiflere hak kazanacak kahramanlıklar göstereceklerine inanıyorum.''


13 Mart 1919
Kazım Karabekir Erzurum'daki 9.Ordu Komutanlığı'na atandı.

[collo1]

14 Mart 1914
Osmanlı-Sırbistan İstanbul Barış Antlaşması.


14 Mart 1926
Atatürk'ün, Falih Rıfkı (Atay) ve Mahmut (Soydan) Beylere anlattığı hayatına ait hatıraların ilk tefrikasının Hâkimiyet-i Milliye gazetesinde yayımlanması: ''Ben harbin müttefiklerimiz için iyi netice vereceğine inanmıyordum. Fakat olupbittiden sonra bulunduğum cephelerde harbi başarıya ulaştırmaya çalıştım. Başka cephelerde ise sanki aksine müsabaka vardı.''


14 Mart 1933
Atatürk'ün, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Roosevelt'e göreve başlaması nedeniyle tebrik telgrafı.

[collo1]

15 Mart 1916
Avusturya-Macaristan'ın Portekiz'e savaş açması.


15 Mart 1920
İngilizler, İstanbul'da yüz elli Türk aydınını tutukladı.


15 Mart 1923
Atatürk'ün, Adana Türkocağı hatıra defterine yazdıkları: ''Bu ocağın ateşi çok, pek çok eskidir. Onu, asırlarca, söndürmeye çalışmaktan uzak kalmadılar. Fakat buna her girişenin ocağı söndü.''


15 Mart 1938
Atatürk'ün, Başbakan Celâl Bayar'ı kabulü ve onun yabancı hekim getirilmesi isteğini tekrarlaması üzerine cevabı: ''Çocuk, ne yapacaksan çabuk yap; ben hastayım!''

[collo1]

16 Mart 1916
Atatürk'ün, Diyarbakır'daki görevine gitmek üzere İstanbul'dan ayrılışı.


16 Mart 1917
Mustafa Kemal'in Diyarbakır'daki II. Ordu Komutanlığına asil olarak atanması.


16 Mart 1920
İstanbul, İtilaf Devletleri tarafından işgal edildi. İngiliz, Fransız ve İtalyan komiserlerden oluşan heyet Sadrazam Salih Paşa'ya bir nota vererek, İstanbul'un İtilaf devletleri tarafından işgal edildiğini bildirdi. Şehzadebaşı karakolunu basan işgal güçleri haberleşmeye elkoyarak altı askeri öldürdü. Bu sırada telgraf memuru Manastırlı Hamdi Bey, hareketi anında Ankara'ya bildirdi. Padişaha giden Rauf Bey ve mebuslar, milletin mücadeleye kararlı olduğunu dile getirdi. Ankara işgali tüm Anadolu'ya bildirdi.


16 Mart 1921
Sovyetler Birliği ile Ankara Hükümeti arasında Dostluk ve Yardımlaşma Antlaşması imzalandı. Sovyetler bu antlaşmaya göre Misak-ı Milli'yi tanıyarak, Ankara'daki hükümete her yıl 10 milyon ruble altın vermeyi taahhüt etti.


16 Mart 1923
Atatürk'ün, Adana Türkocağı'nda çiftçiler tarafından şerefine verilen ziyafette konuşması: ''...Eğer milletimizin büyük ekseriyeti çiftçi olmasaydı, biz bugün dünya yüzünde bulunmayacaktık.''

[collo1]

17 Mart 1919
İzmir'de Müdafaa-ı Hukuk-ı Osmaniye Cemiyeti'nin kongresi başladı.


17 Mart 1920
Mustafa Kemal, tüm İslâm dünyasına bir bildiri yayınlayarak, milli hareketin desteklenmesini istedi.


17 Mart 1920
İngilizler, Eskişehir ve Afyon'dan çekildiler .


17 Mart 1921
Gürcü Hükümeti'nin Batum'u terk etmesi ve Albay Kazım Bey'in Batum Mutasarrıfı olarak göreve başlaması.

[collo1]

18 Mart 1915
Çanakkale Boğazı'nı geçmeye teşebbüs eden Amiral J. de Robeck komutasındaki İngiliz ve Fransız donanmalarının, ağır zayiat vererek başarısız kalışı (Düşman donanması 7 saat süreyle tüm boğaz tahkimatını ateş altına almışsa da, bu girişim, kıyı topçusunun etkili karşı ateşi sayesinde sonuçsuz kalmıştır. Bugünkü deniz savaşında Nusret mayın gemisinin döşediği mayınlar düşman donanmasına ağır kayıplar verdirmiştir)

18 Mart 1920
Meclis-i Mebusan, bir kapanış toplantısı yaparak ebediyen faaliyetlerine son verdi.


18 Mart 1934
İçişleri Bakanı Şükrü Kaya'nın, Çanakkale şehitleri için yapılan törende, hayatlarını kaybeden diğer millet askerlerine de hitap edilmek üzere Atatürk'ün yazdırdığı söylevi: ''...Bu memleketin topraklan üstünde kanlarını döken kahramanlar! Burada bir dost vatanın toprağındasınız. Huzur ve sükûn içinde uyuyunuz. Sizler, mehmetçiklerle yan yana, koyun koyunasınız. Uzak diyarlardan evlâtlarını harbe gönderen analar! Gözyaşlarınızı dindiriniz, evlâtlarınız bizim bağrımızdadır. Huzur içindedirler ve huzur içinde rahat rahat uyuyacaklardır. Onlar, bu toprakta canlarını verdikten sonra, artık bizin evlâtlarımız olmuşlardır.''

[collo1]

19 Mart 1915
Atatürk'ün sabah, Maydos (Ecebat)'tan 19. Tümen birliklerine emri: ''...Türlü kaynaklardan gelen bilgilerde, düşmanın çıkarma için hazırlıklarda bulunduğu anlaşılmaktadır. ...Birlikler, kendi bölgelerinin savunma tertibatını bir an önce bitirmelidir.''


19 Mart 1920
Mustafa Kemal, Ankara'da toplanacak Meclis için seçim yapılmasını bir yazı ile illere ve komutanlıklara bildirdi.

[collo1]

20 Mart 1918
Türk Kadını Dershanesi açıldı. Dershanede yabancı dil, Türkçe ve müzik dersleri ile konferanslar verildi.


20 Mart 1922
Vahdettin ile görüşen Ankara hükümetinin hariciye vekili Yusuf Kemal Bey (Tengirşenk), padişahtan Ankara'daki millet meclisini tanımasını istedi.


20 Mart 1925
Atatürk'ün, Anadolu seyahatine çıkmak üzere bir ''Halkı Aydınlatma Heyeti'' oluşturan İstanbul Darülfünunu Öğrenci Birliği'nin telgrafına cevabı: ''...Memleketin aydın gençliğinin, taassup ve gericiliğe karşı mücadelesindeki yüksek vazifesini idrak ile girişim sahasına geçmesi takdire değerdir!''


20 Mart 1926
Başbakan İsmet Paşa'nın, İzmir'den Atatürk'e telgrafı: ''Güney sahillerinde pek istifadeli bir seyahatten sonra İzmir'e geldim. ..Her yerde halkımızın Cumhuriyete bağlılık ve Cumhurbaşkanlarına sevgi ve saygı hislerinin taşkın ve pek derin derecede bulunduğunu sonsuz sevinç ve iftiharla arz ederim.''


20 Mart 1930
Yeni çıkan Belediye Kanunu ile kadınlar ilk defa belediye seçimlerine katıldı.

[collo1]

21 Mart 1921
Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumunda konuşması: ''...Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti, bugünkü şartlara göre Misak-ı Millî'ye aykırı bir barışa imza koyamaz. Bunda mahzurlar vardır.''

21 Mart 1923
Atatürk'ün, Konya Hilâliahmer (Kızılay) Kadınlar Şubesi'nin tertiplediği çayda Konya kadınlarına hitabı: ''...Daha emin, daha dürüst olarak yürüyeceğimiz yol vardır. Büyük Türk kadınını çalışmamızda ortak yapmak, hayatımızı onunla birlikte yürütmek, Türk kadınını ilmî, ahlâkî, sosyal, ekonomik hayatta erkeğin ortağı, arkadaşı, yardımcısı ve koruyucusu yapmak yoludur.''

21 Mart 1937
TBMM'de 1935'te kabul edilen Tunceli Kanunu'ndan sonra bölgede özellikle karakol, yol ve köprü inşaatlarına karşı çıkan aşiretler Nevroz gecesi ayaklanma başlattı. Ordu birlikleri isyanı bastırmak üzere bölgede harekâta başladı.

[collo1]

22 Mart 1913
Sabiha Gökçen, dünyanın ilk kadın savaş pilotu Bursa'da dünyaya geldi. Gökçen, Mustafa Kemal Atatürk’ün sekiz manevi evladından biridir.


22 Mart 1922
Paris'te toplanan İtilaf Devletleri Dışişleri bakanlarının İstanbul - Ankara ve Yunan hükümetlerine mütareke önerisi.


22 Mart 1926
Memurların çalışmalarını ve özlük haklarını düzenleyen Memurin Kanunu TBMM'de kabul edildi.