Piyasada gözler seçimlerde


Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'ün cumhurbaşkanlığı için aday gösterilmesini ilk dakikalarda olumsuz algılayan piyasalar çabuk toparlandı. Cumhurbaşkanlığı seçim süreci ile birlikte erkene alınması beklenen genel seçimin sonuçları yönü belirleyecek.

Uzun süredir nefesini tutarak AKP'nin cumhurbaşkanı adayını bekleyen piyasalar, Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'ün Çankaya için aday gösterilmesini "sakin" karşıladı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın aday olmayacağı beklentilerinin kuvvetlenmesiyle geçen haftanın ikinci yarısından itibaren yükselişe geçen İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB), Abdullah Gül'ün cumhurbaşkanı adayı olduğunun açıklanmasının ardından düşüşe geçti. Açıklama öncesinde bir önceki kapanışının yaklaşık 400 puan altında bulunan İMKB'de kayıp, Gül'ün adaylığının duyulmasının ardından bir ara 918 puan kadar ulaştı.

Belirsizlik şimdilik bitti

Ancak Abdullah Gül'ün Çankaya adaylığı ile ilgili olarak özellikle yabancı kurumlardan gelen olumlu değerlendirmeler ve belirsizliğin ortadan kalkması İMKB'nin de yükselişe geçmesine neden oldu. Fakat cumhurbaşkanlığı seçimine ilişkin özellikle CHP'nin Anayasa Mahkemesi'ne başvurabileceğine yönelik beklentiler borsadaki alımların sınırlı kalmasına neden oldu. İMKB günü 341 puanlık kayıpla 47.015 puandan tamamladı. Hisse senetleri ortalama yüzde 0,72 değer kaybederken 1.8 milyar YTL'lik işlem hacmi gerçekleşti. Borsada yaşanan düşüşte dünyanın en büyük bankacılık grubu olan Citigroup'un Türk bankacılık hisselerinde satış önerisi yapması ve yurtdışı piyasalardaki kayıplar da etkili oldu.

İMKB'deki benzer bir dalgalanma döviz piyasasında da gerçekleşti. AKP'nin Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'ü cmhurbaşkanlığı için aday göstereceği haberlerinin ardından 1.35 YTL'ye kadar tırmanan dolar bu seviyeden düşüşe geçerek günü 1.34 YTL'den tamamladı.

Seçim erkene alınabilir

AKP'nin cumhurbaşkanı adayını belirlemesinin ardından piyasalarda gözler cumhurbaşkanlığı seçimine ve gelişmelerin genel seçimleri nasıl etkileyeceğine çevrildi. Özellikle CHP'nin cumhurbaşkanlığı seçimlerinde nasıl bir tavır alacağı merakla bekleniyor. Öte yandan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Çankaya için aday olmamasının AKP'nin genel seçimlerde de yüksek oy almasına neden olabileceği söylenirken genel seçimlerin erkene alınmasının piyasalar açısından olumlu bir karar olacağı düşünülüyor. Kısa vadede hem cumhurbaşkanlığı hem de genel seçimlere ilişkin gelişmelere endekslenecek olan piyasaların bu süreçte yatay bir seyir izleyeceği tahmin ediliyor.

Türk tahvilleri tırmanışta

Bu arada uluslararası yatırım bankası Merrill Lynch'in Türk tahvillerinin portföylerdeki ağırlığının artırılmasına yönelik tavsiyesi de Türk tahvillerinin uluslararası piyasalarda değer kazanmasına neden oldu. 2030 vadeli Türk tahvilleri dün 0,3 dolar değer kazanarak 156,4 dolar seviyesine çıktı. Böylece Türk tahvilleri 1 Mart 2006 tarihinde gördüğü 159 dolarlık tarihi zirvesine bir adım daha yaklaştı. Merrill Lynch dün yayınladığı raporda, kararda cumhurbaşkanlığı seçiminin sorunsuz geçeceğinin anlaşılmasının, özelleştirmenin ivme kazanmasının, mali hedeflerden sapma olmamasının ve Avrupa Birliği (AB) müzakerelerinin canlı tutulmaya devam edilmesinin etkili olduğunu söyledi.

Öte yandan kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s’un Ortadoğu ve Afrika Bölge Direktörü Faruk Soussa, Türkiye’de uzun dönemli makroekonomik görünümün olumlu olduğunu bildirdi. Soussa, kısa vadede döviz piyasasında dalgalanma potansiyeline rağmen Türkiye’nin olumlu görünümü koruduğunu kaydetti.

GÖRÜŞLER

Abdullah Gül'ün adaylığını piyasalar nasıl karşıladı

Mehmet Şimşek-Merrill Lynch Gelişen Piyasalar Direktörü
Mükemmel bir isim

Abdullah Gül ismi piyasalar için mükemmel bir isim. İsmi açıklandıktan sonra yabancı yatırımcılardan bize gelen tepkiler de hep olumlu yönde oldu. Abdullah Gül, ekonomik sorunların bilincinde olan ve yapısal reformların ekonomi açısından ne kadar önem taşıdığının farkında olan en iyi isimlerden biri. Dolayısyla Gül'ün cumhurbaşkanı olmasının ardından yapısal reformların yapılması ve uygulama konusunda önemli adımlar atılacak.

Cevdet Akçay-YKB Ekonomist
Bekle-gör süreci başlar

Abdullah Gül'ün cumhurbaşkanlığı adaylığından sonra piyasaların bekle gör sürecine gireceğini düşünüyorum. Türban ve benzeri konular nedeniyle piyasalarda ilk reaksiyon negatif olabilir. Ancak AK Parti'nin süreci iyi yönetmeye çalışacağını ve rahatsızlıklara imkan vermeyeceğini düşünüyorum.

Gül'ün adaylığının içerde siyasi rahatsızlık yaratıp yaratmayacağına bakılacaktır. Piyasa rahatsızlığı gördüğü zaman o riski fiyatlamaya başlar. Eğer bir rahatsızlık çıkmazsa bence olumsuz algılamayacak. Gül'ün AB tecrübesinin iyi olması önemli. Bu, o çıpayı çok sağlam tutacaklarının bir göstergesidir.

Tim Ash-Bear Stearns Türkiye Analisti
Erdoğan vazgeçmedi

Erdoğan, tarzı kendisine benzeyen birini seçmek istiyordu. Yine de Gül, laik kesim tarafından bir "uzlaşma" adayı olarak görülmeyecektir. Bunun nedenleri ise karısının türbanlı olması, dini açıdan Erdoğan'dan daha muhafazakar görülmesi ve Kıbrıs ile Kuzey Irak gibi meselelerde fazla liberal davranarak derin devlette büyük rahatsızlıklar yaratması. Gül'ün atanması Erdoğan'ın cumhurbaşkanı olma arzusundan vazgeçmediğini gösteriyor. Bundan sonra oynanacak oyun büyük bir ihtimalle, AKP'nin Meclis'te anayasayı değiştirecek çoğunluğu sağlaması için genel seçimleri temmuza çekmek ve anayasayı başkanlık sistemi getirecek şekilde değiştirmek olacaktır. Gül, Erdoğan için o zaman Köşk'ten ayrılabilir. Erdoğan'ın bu noktada muhalefete vereceği ödül de cumhurbaşkanını doğrudan halkın seçmesi olabilir. Derin devlet açısından bu, en kötü senaryo.

Ali İhsan Gelberi- Garanti Bankası
Gözler genel seçimlerde

İç piyasanın, Abdullah Gül’ün cumhurbaşkanı adayı olmasına olumsuz tepki vermemesi temkinli duruşundan kaynaklanıyor. Piyasanın tavrını, önümüzdeki dönemde genel seçimlere ilişkin gelişmeler belirleyecek. Gül’ün cumhurbaşkanı adaylığı piyasalar tarafından “nötr bir durum” olarak algılandı. Zaten geçtiğimiz günlerde Erdoğan’ın cumhurbaşkanı olmayacağı piyasalar tarafından satın alınmıştı. İç piyasa, şu anda yurt dışı piyasalara endeksli bir seyir izliyor. Piyasalar bundan sonra genel seçimlere ilişkin gelişmeleri izleyecek.

Wolfango Piccoli-Eurasia Group Türkiye Analisti
Koalisyon riski azaldı

Erdoğan'ın bu kararının, AKP'nin genel seçimlerde daha yüksek oy alma olasılığını güçlendirdiği ve bununla birlikte de genel seçimlerin ardından bir koalisyon hükümetinin oluşturulması riskini azalttığı için yabancı yatırımcıyı rahatlatması gerekiyor. Sahip olduğu uluslararası deneyim sayesinde Gül, cumhurbaşkanı olarak Türkiye'nin AB üyeliği yolunda ilerlemesinde önemli bir oyuncu olacak. Gül ile Erdoğan arasındaki iyi ikili ilişkilerin, başbakanlık ile cumhurbaşkanlığı makamları arasında olumlu bir sinerji yaratması bekleniyor.

Ahmet Akarlı-Goldman Sachs İdari Direktörü
Erken seçim olabilir

Erdoğan ile Gül, bugüne kadar yakın bir işbirliği içinde olmalarından dolayı birlikte çalışmak konusunda herhangi bir sorun yaşamayacaklar. Diğer yandan, laik kesim siyasi İslamcı hareketteki güçlü konumu ve eşinin türban takmasından dolayı Gül'ün adaylığından mutlu değil. Ancak laik kesimin vereceği tepki de nispeten düşük kalacaktır. Artık dikkatler genel seçimlere yönelecek. Erdoğan aday olmayarak, genel seçimlerde konumunu birkaç puan güçlendirdi. Buradaki esas mesele AKP'nin erken seçim kararı alıp almaması. AKP yönetimi seçimlerin vaktinde yapılmasını istemesine karşın yine de muhalefeti zayıf yakalamak için erken seçim kararı alabilir. Gül'ün adaylığına halkın tepkisinin ve kamuoyu yoklamalarının AKP'nin seçim taktiklerinin yolunda gittiğini göstereceğine inanıyoruz.

Serhan Çevik-Morgan Stanley Ekonomist
AKP güç kazandı

Uluslararası yatırım bankası Morgan Stanley, AKP'nin cumhurbaşkanı adayı olarak Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'ü seçmesinin tüm seçmenler açısından cazip olacak bir seçim olduğunu savundu. Başbakan Erdoğan'ın partili olarak kalmasının AKP'nin bu yıl yapılacak genel seçimlerdeki pozisyonunu güçlendireceğini öngören Morgan Stanley, AKP'nin seçimleri erkene de alabileceğini iddia etti. Bunun ekonomi ve finans piyasaları açısından olumlu bir adım olacağını düşünen Morgan Stanley, son anketlere göre AKP'nin seçimlerde yüzde 32-38 aralığında oy almasını beklediğini de belirtti.

SIMON QUIJANO-EVANS - UNICREDIT ARAŞTIRMA DİREKTÖRÜ

Bu karara piyasanın kısa vadede tepkisi karmaşık oldu. Bunun nedeni de laik oluşumun buna nasıl tepki vereceğinin kestirilememesiydi. Bu kesimden gelecek açıklamaların izlenmesi gerkiyor. Gül, hem dışişleri bakanlığı görevinde çok başarılı olması hem de yurtdışında tanınıyor olması nedeniyle cumhurbaşkanlığı için mükemmel bir profile sahip. Türkiye'ye doğrudan yabancı yatırım girmeye devam edecek daha da önemlisi turizm sezonunun açılmasıyla birlikte döviz girişi daha da artıracak.

ÖZGÜR ALTUĞ - RAYMOND JAMES EKONOMİST

Raymond James Başekonomisti Özgür Altuğ, Ak Parti'nin Cumhurbaşkanı adayının Dışişleri Bakanı Abdullah Gül olmasına piyasanın ilk tepkisinin negatif olabileceğini, ancak orta vade bu durumun, alım fırsatı olarak kullanılabileceğini vurguladı. Özgür Altuğ, aday kararının orta vadede alım olarak kullanılmasının nedenini ise şu şekilde açıkladı: "AK Parti'nin başında Tayyip Erdoğan'ın olmasının genel seçimlerde tek parti hükümeti olasılığını güçlendirir. Gül'ün Mecliste 27 Nisan'da yapılacak ilk turda salt çoğunluk ile cumhurbaşkanı seçilebileceğini düşünüyoruz."


Ufuk KORCAN / REFERANS GAZETESİ